Định hướng nghề nghiệp có thể ảnh hưởng đến sự phát triển và thành công của mỗi cá nhân. Vậy làm thế nào để định hướng nghề nghiệp đúng đắn? Cùng TopCV tham khảo ngay bài viết dưới đây!
Định hướng nghề nghiệp là gì? Ai cần định hướng nghề nghiệp?
Định hướng nghề nghiệp là quá trình mà mỗi cá nhân tự lựa chọn cho mình một nghề nghiệp tương lai. Việc định hướng nghề nghiệp cần dựa trên những yếu tố như: khả năng, sở thích, tính cách, điều kiện và các yếu tố khác liên quan đến nghề nghiệp như thu nhập, cơ hội nghề nghiệp.
Đối tượng cần định hướng nghề nghiệp bản thân rất đa dạng và phong phú về lứa tuổi, trình độ, kinh nghiệm và hoàn cảnh xã hội. Đối tượng có thể bao gồm học sinh THPT, sinh viên đại học, người đang tìm kiếm việc làm mà chưa có kinh nghiệm hay những người đã tích lũy một lượng kinh nghiệm đáng kể, thậm chí cả những người muốn thay đổi nghề nghiệp hiện tại và những người đã có cả thành công nhất định trong sự nghiệp.
Khi nào cần định hướng nghề nghiệp
Định hướng nghề nghiệp là việc làm cần thiết đối với tất cả mọi người, bất kể độ tuổi nào và ở bất kỳ giai đoạn nào trong cuộc sống. Tuy nhiên, có hai thời điểm vàng để định hướng nghề nghiệp: Tốt nghiệp THPT và Cao đẳng/Đại học.
- Tại thời điểm Tốt nghiệp THPT: Đây là thời điểm đầu tiên quyết định ngành học và trường học, ảnh hưởng đến quá trình học tập dài 3-6 năm. Nếu như không xác định được rõ sẽ gây hao tốn về kinh phí.
- Tại thời điểm Tốt nghiệp Cao đẳng/Đại học: Đây là thời điểm thứ hai quyết định công việc và môi trường làm việc, ảnh hưởng đến sự nghiệp và tài chính cả đời. Lựa chọn sai ở thời điểm then chốt này có thể khiến cả đời này bạn không thể tìm được con đường thăng tiến đồng thời bạn có thể phải chịu khó khăn về mặt tài chính.

Tại sao phải định hướng nghề nghiệp?
Định hướng nghề nghiệp là quan trọng vì điều này mang lại nhiều lợi ích cùng với giá trị cho cuộc sống và sự nghiệp. Dưới đây là một số lý do vì sao ta nên phải định hướng nghề nghiệp:
- Xác định được mục tiêu: Định hướng nghề nghiệp giúp chúng ta xác định mục tiêu rõ ràng trong sự nghiệp của mình. Từ mục tiêu đó giúp chúng ta biết được cần phải tập trung vào những gì quan trọng nhất để phát triển sự nghiệp và bản thân.
- Tăng khả năng quyết định: Định hướng nghề nghiệp giúp chúng ta có được những thông tin cần thiết để đưa ra những quyết định khôn ngoan về lựa chọn ngành nghề, môi trường . Quyết định đúng sẽ giúp chúng ta tránh những sai lầm từ đó tiết kiệm thời gian trong việc thử nghiệm các hướng đi không chắc chắn
- Phát triển kỹ năng: Định hướng nghề nghiệp giúp biết được cần tập trung vào những kỹ năng cần thiết nào cho lĩnh vực nghề nghiệp mà mình đã chọn cho tương lai bằng cách tham khảo vào các khóa học, chương trình đào tạo, chứng chỉ, kỹ năng mềm để nâng cao trình độ của bản thân từ đó có cơ hội thăng tiến trong công việc
- Giảm rủi ro và stress: Định hướng nghề nghiệp giúp chúng ta định hướng rõ ràng về mục tiêu cũng như nghề nghiệp tương lai của mình, từ đó giảm áp lực và stress do không biết mình đang làm gì và hướng đi nào là phù hợp…
- Tạo sự cân bằng và hài hòa: Định hướng nghề nghiệp giúp bạn tìm được sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống. Khi làm việc trong lĩnh vực mà bạn yêu thích và đam mê, bạn có thể thưởng thức công việc cũng như cuộc sống ngoài giờ làm việc.
5 yếu tố giúp định hướng nghề nghiệp đúng đắn
TopCV khuyên bạn nên tham khảo 5 yếu tố sau đây để có thể định hướng nghề nghiệp chính xác:
Xác định được sở trường, sở thích của bản thân
Bạn cần xác định đâu là những kỹ năng sở trường của bạn từ đó giúp bạn biết được thế mạnh của bạn là gì và phát huy tối đa điểm mạnh đó. Bên cạnh đó cũng cần xác định những sở thích về lĩnh vực bạn theo đuổi kèm theo các thông tin về các kỹ năng chuyên môn, kỹ năng mềm, kỹ năng ngoại ngữ,... của nghề nghiệp đó.
Bạn có thể công cụ MBTI test tính cách của mình. MBTI được coi là công cụ khám phá tính cách phổ biến và chính xác nhất hiện nay. Trong công việc, MBTI giúp mỗi cá nhân có thêm thông tin để định hướng và lựa chọn nghề nghiệp.
Ví dụ, nhóm tính cách INTP (lý trí, linh hoạt,hướng nội, trực giác) thường phù hợp với các ngành như kế toán, kiểm toán, kinh doanh, triết học, vật lý, và tâm lý học.
Bạn có thể truy cập vào TopCV để có thể Test miễn phí. Ngoài ra, TopCV là nền tảng công nghệ tuyển dụng thông minh hàng đầu hiện nay. Là nơi kết nối 2.000.000+ việc làm giúp kết nối hàng nghìn ứng viên với những cơ hội việc làm hấp dẫn từ 200.000+ Doanh nghiệp hàng đầu trong đó có các thương hiệu nổi bật như Samsung, Viettel, Vingroup, FPT, Techcombank,...
Ngoài ra, TopCV cũng cung cấp các mẫu CV bao gồm cả tiếng Việt lẫn tiếng Anh. Nhiều mẫu CV đẹp, miễn phí, phù hợp nhu cầu ứng tuyển các vị trí khác nhau. Các bạn có thể tương tác trực quan, dễ dàng chỉnh sửa thông tin, tạo CV online nhanh chóng trong vòng 5 phút.

Tìm kiếm các giá trị bạn cần theo đuổi
Trên hành trình sự nghiệp, bạn muốn đồng nghiệp nhớ đến mình là một người thân thiện hay sang chảnh hay sắc sảo. Bạn có lựa chọn là người luôn duy trì sự cân bằng giữa công việc và gia đình, hay bạn sẵn sàng tập trung ngày đêm cho sự nghiệp.
Các giá trị mà bạn theo đuổi sẽ ảnh hưởng lớn đến quan điểm sống và hình thành hình ảnh sự nghiệp của bạn. Vì vậy, hãy chọn những giá trị mà bạn cảm thấy thoải mái và kiên trì gìn giữ.
Xác định được điều bạn thật sự muốn làm
Việc xác định được điều bạn thật sự muốn làm là một phần quan trọng trong quá trình định hướng nghề nghiệp. Điều này bao gồm việc tự nhận thức về sở thích, kỹ năng, giá trị bản thân và mục tiêu trong sự nghiệp. Khi bạn thật sự hiểu rõ về những gì bạn muốn và đam mê, bạn có thể dễ dàng hướng dẫn bản thân đến những ngành nghề, công việc, hoặc môi trường làm việc phù hợp với cá nhân bạn. Điều này giúp tăng cơ hội thành công và hài lòng trong sự nghiệp của bạn.
Khi xác định định hướng nghề nghiệp bạn nên xem xét một số thông tin sau:
- Kiến thức và kỹ năng cần thiết của ngành nghề.
- Nhu cầu nhân sự trong lĩnh vực bạn quan tâm, để đảm bảo có cơ hội việc làm tốt.
- Nghề nghiệp bạn chọn có phản ánh giá trị cá nhân và sự hài lòng trong công việc hay không.
- Năng lực và phẩm chất nào của bạn phù hợp với nghề nghiệp đó.
- Hiểu rõ bản thân mình thực sự muốn làm gì
- Điều mà bạn muốn làm
>>>Xem thêm: Kỹ năng chuyên môn là gì? – Những điều bạn cần biết

Xem xét và cân nhắc lợi ích tài chính
Cần cân nhắc lợi ích tài chính kỹ lưỡng bởi lợi ích về tài chính đóng vai trò quan trọng trong quá trình xác định định hướng nghề nghiệp. Sau khi đã định hướng được công việc phù hợp với bản thân, bạn cần tìm hiểu xem thu nhập đến từ công việc đã lựa chọn có đáp ứng mức độ kỳ vọng của bản thân không? Bởi tiền bạc sẽ là một trong những yếu tố kích thích khả năng làm việc của tất cả mọi người
Xu hướng phát triển việc làm
Việc định hướng nghề nghiệp cũng cần dựa trên xu hướng phát triển hiện tại của thị trường lao động. Điều này có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về các ngành nghề đang phát triển và có nhu cầu cao.
Ngoài ra, nếu bạn đang cân nhắc chuyển đổi nghề nghiệp, việc xác định xu hướng phát triển việc làm có thể giúp bạn tìm ra những lĩnh vực mới phù hợp với sở thích, kỹ năng và mục tiêu của mình. Bạn có thể khám phá các ngành nghề đang phát triển mạnh mà bạn có thể chuyển sang và tìm hiểu về yêu cầu và chuẩn bị cần thiết cho việc chuyển đổi nghề nghiêp thành công.
- Tên nghề, các nghề nghiệp chuyên môn liên quan.
- Nhu cầu nhân lực của nghề nghiệp đó trên thị trường lao động.
- Các kỹ năng chuyên môn, phẩm chất cần có để theo nghề.
- Nội dung, mục tiêu định hướng đào tạo nghề nghiệp là gì.
- Đơn vị, tổ chức hiện đào tạo nghề và chi phí, thời gian hoàn thành tất cả chương trình đào tạo.
- Nơi có thể làm việc sau khi hoàn thành quá trình đào tạo.
>>> Xem thêm: Kỹ năng là gì? Combo các kỹ năng giúp bạn thành công đột phá
Các phương pháp định hướng nghề nghiệp cho bản thân
Hiện tại có nhiều phương pháp nói về các định hướng nghề nghiệp cho bản thân, dưới đây là một trong số các bài test mà TopCV sẽ giới thiệu cho bạn có nhiều lượt xem và đánh giá cao:
Bài test định hướng nghề nghiệp MBTI
MBTI là viết tắt của Myers-Briggs Type Indicator, một bài trắc nghiệm tính cách phổ biến. Bài trắc nghiệm này dựa trên một số câu hỏi trắc nghiệm để đánh giá xu hướng tự nhiên, nhận thức thế giới, quyết định – lựa chọn và cách thức hoạt động của mỗi người.

Bài trắc nghiệm này cho ra các kết quả rất đa dạng và chi tiết, giúp bạn xác định được nhóm tính cách và những công việc phù hợp với bạn. Bài trắc nghiệm này có tổng cộng 16 kết quả khác nhau, ví dụ như: ISFP – người nghệ sĩ, ISTP – nhà kỹ thuật, INTJ – nhà khoa học, …
Bài test MBTI thông thường sẽ dựa trên 4 tiêu chí để đánh giá:
- Xu hướng tự nhiên: Xác định được bạn là người hướng nội hay hướng ngoại.
- Nhận thức thế giới: bạn sẽ biết được mình là người thuận não trái hay não phải.
- Quyết định và lựa chọn: Bạn quyết định theo cảm xúc hay lý trí.
- Cách thức hành động: Bạn là người hành động theo nguyên tắc hay linh hoạt.
Ưu điểm:
- Bài test khá đơn giản và nhanh chóng, chỉ gồm từ 24 đến 76 câu hỏi về bản thân, mất khoảng 10 đến 20 phút để hoàn thành
- Bài test cung cấp kết quả phù hợp với 16 nhóm tính cách khác nhau, kèm theo thông tin về điểm mạnh, điểm yếu, môi trường làm việc lý tưởng và các nghề nghiệp thích hợp
Nhược điểm:
- Bài test có thể không phản ánh được sự thay đổi của tính cách theo thời gian và hoàn cảnh, vì nó chỉ dựa trên những câu trả lời của người dùng tại một thời điểm.
- Bài test có thể không đủ chi tiết và sâu sắc để mô tả được toàn bộ tính cách của một người, vì nó chỉ tập trung vào 4 yếu tố lớn mà bỏ qua những yếu tố nhỏ hơn
Câu hỏi khảo sát định hướng nghề nghiệp Holland
Đây là một loại trắc nghiệm rất uy tín vì cho ra những kết quả rất chính xác. Bạn chỉ tốn từ 15 - 25 phút để hoàn thành bài test này. Theo mô hình phân loại tính cách của John Holland, một nhà tâm lý học người Mỹ, các nhóm tính cách được chia thành 6 dạng khác nhau, gồm:
- Nhóm kỹ thuật (Realistic): Người thuộc nhóm này thích làm việc với công cụ và máy móc, không thích các hoạt động giáo dục hay trị liệu. Họ có kỹ năng thực hành, thích sự cụ thể và rõ ràng.
- Nhóm thám hiểm - nghiên cứu (Investigate): Người thuộc nhóm này thích suy nghĩ và làm việc với ý tưởng, ưu tiên các hoạt động cần điều tra, tìm hiểu, tự học. Họ có kỹ năng phân tích, tư duy logic và sáng tạo.
- Nhóm sáng tạo (Artistic): Người thuộc nhóm này cũng thích làm việc với ý tưởng, nhưng họ ưu tiên các hoạt động chưa rõ ràng, thích sự tự do và không thích những gì đã được hệ thống hóa. Họ có kỹ năng nghệ thuật, biểu hiện và truyền đạt.
- Nhóm giao tiếp (Social): Người thuộc nhóm này thích ảnh hưởng và chi phối người khác, ưu tiên các hoạt động quản lý, tiếp thị và bán hàng. Họ có kỹ năng lãnh đạo, quyết đoán và tham vọng.
- Nhóm quản trị, kinh doanh (Engineer): Người thuộc nhóm này thích ảnh hưởng và chi phối người khác, ưu tiên các hoạt động quản lý, tiếp thị và bán hàng. Họ có kỹ năng lãnh đạo, quyết đoán và tham vọng
- Nhóm nghiệp vụ (Conventional): Người thuộc nhóm này thích làm việc với dữ liệu, ưu tiên các hoạt động cần sự chính xác, tổ chức và tuân thủ. Họ có kỹ năng xử lý thông tin, lập kế hoạch và thực hiện.

Bên cạnh đó trắc nghiệm Holland có một số những ưu và nhược điểm sau:
Ưu điểm
- Bài trắc nghiệm có tính khoa học và chính xác cao, đã được kiểm chứng và công nhận rộng rãi bởi nhiều chuyên gia tâm lý, giáo viên, học giả và nhà nghiên cứu trên thế giới.
- Bài trắc nghiệm cũng giúp bạn hiểu rõ hơn về các nhóm tính cách khác nhau, từ đó có thể hòa hợp, bổ sung và hợp tác tốt hơn với người khác trong công việc và cuộc sống.
Nhược điểm
- Bài trắc nghiệm chỉ mang tính chất tham khảo, không phải là quyết định cuối cùng cho sự lựa chọn nghề nghiệp của bạn. Bạn cần cân nhắc nhiều yếu tố khác như nhu cầu thị trường, mức lương, cơ hội phát triển, v.v...
- Bài trắc nghiệm có thể bị ảnh hưởng bởi tâm trạng, môi trường và thái độ của bạn khi làm bài.
- Bài trắc nghiệm có thể không bao quát được tất cả các khía cạnh của tính cách và sở thích của bạn. Bạn có thể có nhiều kiểu tính cách khác nhau, không chỉ giới hạn trong 3 mật mã Holland.
- Đối với các bài trắc nghiệm tính cách khác, test tính cách Holland không bị giới hạn thời gian hoàn thành câu trả lời nhưng để hiệu quả tốt nhất thì bạn nên thực hiện trong khoảng 15 phút. Kết quả bài trắc nghiệm sẽ giúp bạn tìm ra được 6 loại tính cách, gọi chung là RIASEC.
Trắc nghiệm định hướng nghề nghiệp, tính cách Big Five
Big Five là một dạng trắc nghiệm tính cách còn được biết đến là trắc nghiệm OCEAN. Big Five giúp cho người dùng cái nhìn tổng quan về tính cách của mình, từ đó giúp bạn hiểu rõ hơn về bản thân và chọn công việc phù hợp với tích cách của bản thân. Với các kết quả dựa trên 5 mặt tính cách quan trọng nhất của con người gồm:
- Cởi mở: Đây là nhóm người thích phiêu lưu, thích khám phá, thích học hỏi và luôn bị thu hút bởi những điều kỳ thú. Họ không ngại thử thách những điều mới mẻ nhờ sự tò mò của họ, và họ cũng có nhiều ý tưởng sáng tạo và trí tưởng tượng trong đầu. Họ thích một môi trường luôn thay đổi và cảm thấy bị bó buộc trong những hoàn cảnh lặp đi lặp lại.
- Tận tâm: Đây là nhóm người có tính cách rất nghiêm túc, một khả năng tập trung xuất sắc, tính tỉ mỉ trong công việc, họ cũng siêng năng hơn và luôn cố gắng hết sức để đạt được mục tiêu của bản thân. Họ thường lên kế hoạch cho hầu hết những việc xảy ra hàng ngày xung quanh họ, nên họ sẽ không thích những rủi ro.
- Hướng ngoại: Đây là nhóm người có năng lượng từ môi trường xung quanh, nên khi họ ở ngoài xã hội, họ sẽ thích tham gia nhiều hoạt động và luôn đầy sức sống. Họ sẽ rất hăng hái, giao thiệp, rất dễ gần, và là người có xu hướng hành động hơn với tính kiên định trong mọi quyết định rất cao.
- Dễ chịu: Đây là nhóm người được người thân của mình như: bạn bè, thầy cô, gia đình khen ngợi là: quan tâm, hiền lành, rộng lượng,... Mọi người xung quanh bạn đều tin tưởng và coi bạn là một người rất đáng tin cậy. Hơn nữa, nhóm tính cách này cũng có một trái tim rất ấm áp với những sự quan tâm, tha thứ, cảm thông và lo lắng cho người khác cùng với một tư duy rất lạc quan về cuộc sống hằng ngày.
- Tâm lý bất ổn: Đây là nhóm người có tính cách bất ổn, không kiên định. Họ thường nghĩ tiêu cực về những điều đã xảy ra, dễ bị buồn chán, lo lắng, giận dữ với những người xung quanh; có xu hướng tiêu cực dễ bị lo âu và chán nản; dễ bị ảnh hưởng và tổn thương bởi những tình huống căng thẳng. Tuy nhiên, họ cũng là những người mạnh mẽ nhất trong số 5 nhóm tính cách này.

Ngoài ra, bài trắc nghiệm này có một số những ưu nhược điểm như sau:
Ưu điểm:
- Bài trắc nghiệm khá đơn giản và nhanh chóng, chỉ gồm khoảng 50 câu hỏi về bản thân, mất khoảng 10-15 phút để hoàn thành.
- Bài trắc nghiệm có độ tin cậy cao, được nhiều nhà nghiên cứu và chuyên gia tâm lý học công nhận và sử dụng.
- Bài trắc nghiệm không phân loại người làm theo nhị phân (một trong hai) mà là mức độ cao-thấp của từng yếu tố, cho phép thấy được sự đa dạng và phức tạp của tính cách con người.
Nhược điểm:
- Bài trắc nghiệm có thể không phản ánh được sự thay đổi của tính cách theo thời gian và hoàn cảnh, vì nó chỉ dựa trên những câu trả lời của người làm tại một thời điểm
- Bài trắc nghiệm có thể không đủ chi tiết và sâu sắc để mô tả được toàn bộ tính cách của một người, vì nó chỉ tập trung vào 5 yếu tố lớn mà bỏ qua những yếu tố nhỏ hơn như khả năng thích ứng, sự tự nhận thức…
Sinh trắc vân tay
Sinh trắc vân tay (DMIT) là một phương pháp được đánh giá cao, bởi nó là kết quả của việc nghiên cứu những mối liên hệ giữa vân tay và bộ não của con người, từ đó phát hiện ra những cá tính hay khả năng thiên bẩm tiềm ẩn trong mỗi người. Bài trắc nghiệm này thường được sử dụng trong các trường đại học, trong sinh lý học, phôi học, hay trong các tổ chức giáo dục. Ý nghĩa của các chủng vân tay có thể được nói đến như sau:
- Chủng vân tay WS (Whorl Spiral): Đây là những người có cá tính mạnh mẽ trong việc theo đuổi mục tiêu đã đề ra. Họ có sự độc lập và quyết đoán, với lập trường vững chắc. Người có chủng vân tay này có thể theo đuổi những công việc như kỹ sư, kế toán, sale, hoặc các ngành nghề quản lý, …
- Chủng vân tay WD (Whorl Double Loop): Điểm mạnh của những người có chủng vân tay này là sự linh hoạt và khả năng nhận thức vấn đề đa chiều, sắc bén. Đối với những người có khả năng làm nhiều việc cùng một lúc như vậy, các dạng công nghiệp được khuyến nghị có thể là ngoại giao, giáo viên, các ngành kinh doanh dịch vụ, …
- Chủng vân tay PE (Peacock Eye): Đây là chủng vân tay mà người có nó có khả năng hấp dẫn bẩm sinh, hay nói cách khác, họ có sự cuốn hút và nét duyên dáng rất riêng, đặc biệt trên sân khấu hay trong các cuộc trò chuyện. Do đó, họ có thể hướng đến các ngành nghề như
- Chủng vân tay RL (Radial Loop): Chủng vân tay này biểu hiện của người có khả năng trong lĩnh vực sáng tạo, có tư duy phản biện và đôi khi có khuynh hướng hơi lập dị. Bên cạnh đó với sự chu đáo, ân cần và chân thành, họ có thể hướng đến những công việc như luật sư, kiến trúc, hay các ngành có liên quan đến vẻ đẹp sáng tạo hoặc nghệ thuật, …

Đối với loại trắc nghiệm kiểm tra này, sẽ có một số ưu nhược điểm bạn cần lưu ý:
Ưu điểm:
- Bài trắc nghiệm khá đơn giản và nhanh chóng thường từ 10 - 15 phút, chỉ cần quét vân tay của người dùng bằng một thiết bị chuyên dụng và chờ kết quả
- Bài trắc nghiệm cung cấp kết quả phù hợp với nhiều lĩnh vực nghề nghiệp khác nhau, kèm theo thông tin về mức độ phù hợp, độ hấp dẫn và độ khó của từng nghề nghiệp.
Nhược điểm:
- Bài trắc nghiệm có thể không chính xác hoặc đầy đủ, vì nó dựa trên những đặc điểm sinh học của vân tay, mà có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố môi trường, di truyền, tuổi tác, bệnh tật, chấn thương, v.v
- Bài trắc nghiệm có thể không phản ánh được thực tế của thị trường lao động, vì nó chỉ dựa trên dữ liệu thống kê và không cập nhật thường xuyên.
Trang web định hướng nghề nghiệp tốt
Bạn nên biết rằng không phải tất cả các bài kiểm tra nghề nghiệp đều có cơ sở khoa học. Một số trang web định hướng nghề nghiệp có thể sử dụng các phương pháp định hướng đơn giản và chưa được kiểm chứng một cách cẩn thận. Tuy nhiên, đối với các trang web định hướng nghề nghiệp thì lại rất dễ dàng sử dụng và nhanh chóng, giúp bạn có cái nhìn sâu sắc hơn về ngành nghề mà bạn chọn và nghiên cứu. Các trang web hiện đang có lượt đánh giá cao bao gồm:
- Edu2review.com
- Library.rit.edu
- Lynda.com
- Tutorialzine.com
- Linkedln.com
- TalentBold.com
- Aum.edu.vn
- FIXI.VN
Ưu điểm:
- Đa dạng các bài kiểm tra khác nhau, dựa trên các tiêu chí như tính cách, sở thích, kỹ năng, giá trị, mục tiêu,...
- Cho phép người dùng lọc kết quả theo các tiêu chí như độ phù hợp, độ hấp dẫn, độ khó, độ phổ biến và độ cạnh tranh của các nghề nghiệp.
Nhược điểm:
- Không chính xác hoặc đầy đủ
- Không phản ánh được thực tế của thị trường lao động
- Chỉ là một công cụ hỗ trợ, không thể thay thế cho sự tư vấn chuyên nghiệp hoặc trải nghiệm thực tế của người dùng.
Chủ động tự vấn bản thân
Chủ động tự vấn bản thân là quá trình bạn tự đặt ra những câu hỏi hữu ích để đánh giá và phát triển bản thân. Mục đích của việc này là để bạn hình thành một nhân sinh quan vững vàng, khám phá và thể hiện bản thân một cách trọn vẹn. Đồng thời bạn có thể hiểu được mong muốn của bản thân đối với ngành nghề mình chọn cũng như định hướng cho tương lai vững chắc.
Dưới đây là một số ưu và nhược điểm của việc chủ động tự chấn vấn bản thân:
Ưu điểm
- Tăng cường sự tự tin, tự trọng và tự chủ trong cuộc sống.
- Các định được những điểm mạnh và điểm yếu của bản thân
- Nhận ra được những mục tiêu và động lực của bản thân
- Có được một nhân sinh quan vững vàng, hướng về những giá trị phổ quát và trường tồn, về chân - thiện - mỹ.
Nhược điểm:
- Gây ra sự căng thẳng, lo lắng và trầm cảm nếu bạn quá chú trọng vào những khuyết điểm và thất bại của bản thân.
- Gây ra sự kiêu ngạo, tự mãn và ích kỷ nếu bạn quá tự hào về những ưu điểm và thành công của bản thân.

Trắc nghiệm The Creative Type
The Creative Type là một bài trắc nghiệm do Adobe Create Magazine phát triển để giúp bạn khám phá phong cách sáng tạo của bản thân. Bài trắc nghiệm gồm 15 câu hỏi về thói quen, xu hướng và quan điểm của bạn trong các hoạt động sáng tạo. Thời lượng để hoàn thành bài test trên chỉ tốn từ 5 - 10 phút
Một số lưu ý về trắc nghiệm The Creative Type mà bạn không thể bỏ qua:
Ưu điểm:
- Kết quả phù hợp với 8 loại hình sáng tạo khác nhau.
- Cho phép người dùng so sánh tính cách của mình với những người sáng tạo nổi tiếng, từ đó có thể học hỏi và lấy cảm hứng từ họ.
Nhược điểm:
- Không phản ánh được sự thay đổi của tính cách và sáng tạo theo thời gian và hoàn cảnh.
- Không đủ chi tiết và sâu sắc để mô tả được toàn bộ tính cách.

Trắc nghiệm đánh giá hành vi DISC Test
Đây là dạng tính cách dựa trên cách bạn hành xử trong một hoàn cảnh thực tế nhất định. Từ đó, trắc nghiệm có thể tính ra được sở thích, tư duy, cũng như xu hướng hành vi để suy ra được nhóm tính cách. Kết quả của dạng trắc nghiệm này chủ yếu dựa trên phân loại 4 nhóm tính cách: Thống trị, Ảnh hưởng, Kiên Định, Tuân thủ.
Những đặc điểm của mỗi tính cách như sau:
- Nhóm D (Thống trị): Là những người tự tin, quyết đoán, thích thử thách và cạnh tranh. Họ có khả năng giải quyết vấn đề và đưa ra quyết định nhanh chóng. Họ thường là những người lãnh đạo, có tầm nhìn và mục tiêu rõ ràng
- Nhóm I (Ảnh hưởng): Là những người hoạt bát, nhiệt tình, thân thiện và giao tiếp tốt. Họ có khả năng thuyết phục, ảnh hưởng và tạo ra sự hài hòa trong nhóm. Họ thường là những người sáng tạo, có tinh thần hợp tác và động viên người khác
- Nhóm S (Kiên định): Là những người trung thành, kiên trì, ổn định và nhẫn nại. Họ có khả năng làm việc nhóm, hỗ trợ và chăm sóc người khác. Họ thường là những người lắng nghe, có tình cảm và thấu hiểu
- Nhóm C (Tuân thủ): Là những người cẩn thận, chính xác, tổ chức và tuân thủ. Họ có khả năng phân tích, lập kế hoạch và tuân theo quy tắc. Họ thường là những người chuyên nghiệp, có trình độ và kiến thức cao

Ngoài ra bạn cũng nên lưu ý một số ưu nhược điểm của loại trắc nghiệm này:
Ưu điểm:
- Khá đơn giản và nhanh chóng, chỉ gồm từ 24 đến 28 câu hỏi về bản thân, mất khoảng 5 đến 10 phút để hoàn thành
- Kết quả phù hợp với 4 nhóm tính cách chính là: Thống trị, Ảnh hưởng, Kiên định và Tuân thủ
Nhược điểm:
- Không phản ánh được sự thay đổi của tính cách và hành vi theo thời gian và hoàn cảnh
- Không đủ chi tiết và sâu sắc để mô tả được toàn bộ tính cách và hành vi của một người, vì nó chỉ tập trung vào 4 nhóm tính cách lớn
Các bước định hướng nghề nghiệp đúng đắn
Để có được nhận định đúng và lựa chọn con đường nghề nghiệp phù hợp thì bạn cần phải có những bước định hướng nghề một cách cụ thể và rõ ràng. Dưới đây là các bước định hướng mà bạn có thể tham khảo qua:
Dành thời gian cho định hướng nghề nghiệp
Không ai phải cũng vạch ra hướng đi cho mình đúng ngay từ lần đầu tiên. Vì vậy, hãy tham khảo các bước đơn giản sau đây để định hướng nghề nghiệp đúng đắn hơn:
- Bước 1: Dành thời gian để xem nghề nghiệp là một phần quan trọng của cuộc sống
- Bước 2: Loại bỏ các sai lầm khi chọn nghề. Chẳng hạn như bạn nên tránh việc đưa ra quyết định chọn nghề bằng cách nghe theo bạn bè, chọn nghề đang “hot trend”... Điều này chỉ khiến bạn tốn nhiều thời gian, công sức, chi phí.
- Bước 3: Xác định bản thân hợp với những ngành nghề phù hợp.
- Bước 4: Hãy thử làm việc trong các công việc liên quan để khám phá năng lực và sở thích của mình.
- Bước 5: Tìm hiểu và nghiên cứu về các ngành nghề tiềm năng để đưa ra quyết định đúng đắn.
- Bước 6: Xem xét năng lực học tập của bản thân
- Bước 7: Xác định thông tin để có cách học tập và tham gia kỳ thi phù hợp

Xác định được bản thân phù hợp với ngành nghề nào
Để giúp bạn chọn ra ngành nghề phù hợp cho bản thân thì đầu tiên, bạn phải xác định được đặc điểm tích cách, sở trường, điểm mạnh cũng như điểm yếu của mình là gì. Sau đó, bạn chọn ra những nghề nào thích hợp nhất để nghiên cứu và loại bỏ dần. Bạn hãy tận dụng các cơ hội để làm một số công việc liên quan tới nghề mình lựa chọn để khám phá năng lực, sở thích, tính cách bản thân mình có phù hợp với nghề đó hay không.
Bạn có thể áp dụng nhiều phương pháp khác nhau để tìm hiểu về bản thân như Myers-Briggs, DISC hoặc khám phá thế mạnh. Nhưng những phương pháp này chỉ là tư vấn và giúp bạn hiểu một phần về bản thân.

Khi đã nghĩ kỹ về bản thân bạn cần viết một ghi chép ngắn về việc bạn là ai. Bạn có thể làm điều này bằng cách trả lời những câu hỏi sau:
- Bạn có những tài năng và thế mạnh nào?
- Tài năng nào bạn cảm thấy giúp bạn thành công nhất?
- Bạn yêu thích những hoạt động nào nhất?
- Những hoạt động tinh thần nào có thể đẩy bạn về phía trước?
Xác định được điều gì mong muốn ở tương lai
Làm những gì mình giỏi và thích sẽ giúp bạn thành công hơn trong nghề nghiệp. Bạn sẽ có đam mê và quyết tâm hơn khi không phải làm những gì mình ghét. Bạn mong muốn trở thành một kỹ sư hay một doanh nhân? Một bạn thích môi trường có thu nhập cao hay một nơi có nhiều cơ hội để bạn phát triển? Hãy xác định kỹ sở trường, sở thích của mình và tìm kiếm môi trường phù hợp để rèn luyện và học hỏi
Tìm hiểu về định hướng công việc trong tương lai và các nghề nghiệp khác nhau
Sau khi hiểu bản thân và nhu cầu mà bạn mong muốn trong tương lai, bạn cần tìm công việc phù hợp với những điều đó. Hãy liệt kê các ngành nghề bạn thích và có năng lực. Sau đó, hãy xem xét để chọn nghề nghiệp chính xác nhất. Bạn cần quan tâm đến:
- Kiến thức và kỹ năng chuyên môn
- Nhu cầu nhân sự trên thị trường
- Giá trị nghề nghiệp mang lại
- Năng lực, phẩm chất phù hợp với nghề
- Cơ sở đào tạo nghề, chi phí và thời gian học tập (Đại học, Cao đổng, Trung tâm dạy nghề,...)
- Lộ trình phát triển và mức thu nhập theo cấp độ chuyên môn
- Nơi làm việc trong tương lai
- Kỹ năng cần có

Tạo danh sách các yếu tố liên quan đến nghề nghiệp bạn mong muốn
Bạn cần đánh giá các yếu tố như môi trường, lương, sở thích, và tiềm năng của công việc. Chọn công việc nào hợp với bản thân và mong muốn của bạn nhất sẽ giúp tổng hợp các thông tin cũng như là kỹ năng cần có để có thể đưa bản thân đi xa hơn trong tương lai.
Xác định được năng lực học tập, khả năng của bản thân
Đối với các bạn sinh viên khi sắp ra trường và chưa biết bắt đầu công việc từ đâu thì bạn hãy tự đánh giá bản thân mình qua năng lực và khả năng mà bản thân có. Bạn cần biết mình có những kỹ năng, năng lực, phẩm chất nào, mình có thể làm được những việc gì, mình có những điểm mạnh và điểm yếu nào,... để có thể nhận định được năng lực của bản thân ở đâu, từ đó trau dồi và học hỏi phát triển bản thân.

Bạn có thể thực hiện các bài trắc nghiệm tính cách, năng lực, hoặc tham khảo ý kiến của người thân, bạn bè, người quen để có cái nhìn khách quan hơn về khả năng của mình. Để từ đó có cái nhìn tổng quan hơn khi tìm kiếm việc làm.
Tìm hiểu và trau dồi các kỹ năng cần thiết cho nghề nghiệp
Bạn nên học thêm kỹ năng mềm và chuyên môn cho nghề nghiệp mong muốn. Điều này sẽ giúp bạn hoàn thành công việc một cách hiệu quả và nhanh chóng. Bạn có thể đăng ký các khoá học hoặc tự học thêm kiến thức và kỹ năng liên quan đến nghề nghiệp đã chọn như:
- Kỹ năng giao tiếp
- Kỹ năng xử lý vấn đề
- Tin học văn phòng
- Các kỹ năng liên quan khác

Tìm kiếm cơ hội trải nghiệm
Bạn nên dành nhiều thời gian và nỗ lực để tìm hiểu sâu về các nghề nghiệp mà bạn quan tâm. Bạn có thể tìm kiếm thông tin trên mạng, sách báo, tạp chí, hoặc tham khảo ý kiến của những người đã có kinh nghiệm trong lĩnh vực đó.
Bạn cũng nên trải nghiệm và khám phá những nghề nghiệp mà bạn có thể phù hợp, bằng cách tham gia các hoạt động ngoại khóa, thực tập, tình nguyện, hoặc tham dự các sự kiện, hội thảo, hội chợ việc làm để có kinh nghiệm hỗ trợ cho ngành nghề mình chọn. Những hoạt động trải nghiệm không nhất thiết lúc nào cũng đúng với nghề nghiệp bạn chọn. Hãy mạnh dạn thử sức mình ở những vị trí khác nhau nếu có cơ hội, đây cũng là một cách để bạn khám phá bản thân từ đó tìm ra nghề nghiệp phù hợp nhất với bản thân mình.

6 Loại hình nghề nghiệp sẽ biến mất trong tương lai
Dưới đây là những loại hình nghề nghiệp có thể bị đào thải trong tương lai, cùng TopCV điểm qua 6 loại hình nghề nghiệp dưới đây nhé:
- Tiếp thị qua điện thoại: Là người tiếp cận khách hàng qua điện thoại để giới thiệu, tư vấn, bán hàng... Tuy nhiên, trong tương lai, khách hàng có thể tìm kiếm thông tin về sản phẩm, dịch vụ trên internet và các hệ thống trí tuệ nhân tạo có thể thực hiện các cuộc gọi tiếp thị thay cho con người.
- Nhân viên bán lẻ: Người bán hàng cho khách ở các cửa hàng, siêu thị,... Tương lai, công nghệ tự động hoặc robot có thể làm việc này thay cho người.
- Nhân viên phục vụ: Là người phục vụ thức ăn, thức uống cho khách hàng tại các nhà hàng, quán ăn, quán cà phê,... Tuy nhiên, trong tương lai, các công nghệ đặt món trực tuyến, giao hàng tự động, robot, …. sẽ giúp khách hàng có thể tự phục vụ mình mà không cần sự hỗ trợ của nhân viên phục vụ.
- Trực tổng đài: Trực tổng đài là nghề liên quan đến việc tiếp nhận và xử lý các cuộc gọi của khách hàng, đối tác,.... để cung cấp thông tin, hỗ trợ, giải quyết vấn đề, v.v. Tuy nhiên, trong tương lai, nghề này có thể bị ảnh hưởng bởi sự phát triển của công nghệ trí tuệ nhân tạo, như chatbot, hệ thống tự động hóa. Các công nghệ này có thể giúp tiết kiệm chi phí, thời gian và nâng cao hiệu quả của việc trực tổng đài
- Đại lý du lịch: Hiện nay, mạng xã hội và ứng dụng đặt phòng trực tuyến giúp người ta có nhiều thông tin, chia sẻ, gợi ý, phản hồi về các dịch vụ chỉ bằng vài cái chạm trên smartphone. Không chỉ vậy, người ta còn biết được giá phòng khách sạn và tour du lịch nhiều nơi. Do đó trong tương lai các đại lý du lịch truyền thống sẽ dần bị thay thế bởi công nghệ.
- Nhân viên bưu điện: Nhân viên bưu điện là người chuyển phát thư từ, báo chí, hàng hóa, v.v. cho khách hàng. Tuy nhiên, trong tương lai, số lượng thư từ sẽ giảm do sự phổ biến của internet và các công nghệ giao hàng bằng máy bay không người lái, xe tự lái, robot,... sẽ thay thế vai trò của nhân viên bưu điện
8 nghề nghiệp của tương lai sắp tới
Dưới đây sẽ là một số tổng hợp các ngành nghề sẽ phát triển trong tương lai sắp tới:
- Ngành Robot: Ngành robot dự kiến sẽ phát triển đáng kể trong những năm tới. Ước tính cho thấy rằng lĩnh vực này có thể trị giá lên tới 260 tỷ đô la vào năm 2030. Phần lớn sự tăng trưởng này sẽ đến từ các robot dịch vụ chuyên nghiệp thực hiện về các nhiệm vụ hữu ích cho con người, chẳng hạn như: dọn dẹp, giao hàng, tiếp khách và vận chuyển. Bạn có thể làm ở những vị trí như kỹ sư phần mềm robot, kỹ sư điều khiển robot…
- Ngành Di truyền học: Ngành di truyền học được dự đoán là một trong những ngành nghề có triển vọng trong tương lai, đặc biệt là trong lĩnh vực y tế và dược phẩm. Nhờ vào sự phát triển của công nghệ, ngành di truyền học có thể giải quyết nhiều vấn đề như điều trị bệnh tật, kéo dài tuổi thọ, cải thiện chất lượng cuộc sống. Một số vị trí bạn có thể ứng tuyển như nhà nghiên cứu di truyền học, chuyên gia chẩn đoán di truyền …
- Kỹ thuật phần mềm: Ngành kỹ thuật phần mềm được coi là một trong những ngành nghề có triển vọng trong tương lai, đặc biệt là trong các lĩnh vực liên quan đến trí tuệ nhân tạo (AI), big data và internet of things. Sự phát triển công nghệ mạnh mẽ trong mọi khía cạnh của cuộc sống có đóng góp to lớn cho quá trình thúc đẩy nhu cầu về việc phát triển phần mềm, từ ứng dụng di động đến trí tuệ nhân tạo và phân tích dữ liệu kỹ thuật
- Tiền kỹ thuật số: Tiền tệ hiện đang là loại tiền lưu hành truyền thống của nước ta. Thế nhưng cùng với sự phát triển của thị trường thì các khái niệm mới hiện khi tiền tệ được mã hóa như: thị trường tín thác mã hóa, thanh toán số, bitcoin, blockchain,... đều được bạch. Theo nhiêu đánh giá của một số trang báo uy tín thì việc vận hành tiền kỹ thuật số sẽ là một ngành phát triển trên thị trường sắp tới.
- An ninh mạng: Do không gian sử dụng mạng xã hội ngày càng phát triển và việc kiểm soát tất cả các thông tin cũng như bảo mật ngày càng được thắt chặt. Do đó ngành an ninh mạng sẽ có nhu cầu nhân lực cao do lượng dữ liệu và các mối đe dọa trên không gian mạng ngày càng tăng. Đồng thời đây sẽ là ngành phát triển cực tốt trong tương lai.
- Phân tích dữ liệu: Ngành phân tích dữ liệu là một trong những ngành nghề có triển vọng nhất vào năm 2025. Các công ty lớn nhỏ đều cần có nhân sự có chuyên môn về phân tích dữ liệu để làm cơ sở, định hướng cho các hoạt động phát triển của doanh nghiệp. Trong 5 - 10 năm tới, tỉ lệ này sẽ có dấu hiệu tiếp tục tăng cao hơn nữa do lượng dữ liệu con người tạo ra ngày càng nhiều.
- Trí tuệ nhân tạo: AI cũng là ngành nghề có tiềm năng biến đổi toàn bộ xã hội trong tương lai bằng cách tạo ra những cải tiến đột phá trong các lĩnh vực như năng lượng, giao thông, an ninh, v.v
- Năng lượng sạch: Ngành năng lượng sạch tại Việt Nam đang có tiềm năng phát triển lớn, nhờ vào điều kiện địa lý, khí hậu và chính sách ưu đãi của chính phủ
6 sai lầm cần tránh khi định hướng nghề nghiệp
Để việc định hướng con đường nghề nghiệp của bạn được thuận lợi hơn thì bạn cần tránh mắc phải các sai lầm sau đây:
- Không xem trọng việc lựa chọn nghề nghiệp: Không nên chỉ dựa vào một khía cạnh duy nhất, như điểm số, thu nhập, danh tiếng hoặc sự khuyên bảo của người khác. Điều này sẽ ảnh hưởng đến định hướng nghề nghiệp của bạn.
- Đừng chạy theo phong trào: Bạn không nên chọn một ngành nghề chỉ vì nó đang “hot” hoặc có nhiều cơ hội việc làm hiện tại. Điều này có thể khiến bạn không biết bản thân mình muốn gì và làm gì, khiến bạn cảm thấy mất động lực vào cuộc sống. Vì vậy bạn nên xem xét nếu ngành nghề đó có thực sự phù hợp với bản thân, có thể duy trì được lâu dài, và thích ứng được với những thay đổi trong tương lai.
- Đừng quá nghe theo lời bố mẹ: Bạn nên tôn trọng và lắng nghe ý kiến của phụ huynh hoặc người thân, nhưng không nên để họ áp đặt hay quyết định hộ bạn vì nó sẽ gây ảnh hưởng rất lớn trong sự nghiệp của bạn. Chẳng hạn như bạn sẽ cảm thấy chán nản, stress với chính công việc bạn không hề thích làm, không hợp với tính cách của bạn. Vì vậy, bạn nên tự chọn một nghề nghiệp mà bạn yêu thích và tin tưởng vào khả năng của mình. Bạn cũng nên giải thích và thuyết phục họ về lựa chọn của mình
- Đừng chọn đại qua loa: Không một cá thể nào là giống nhau từ sở thích, điểm mạnh, khả năng xử lý tình huống đến quyết định. Hãy chọn nghề nghiệp phù hợp với bản thân, đó là điều quan trọng nhất trong cuộc đời bạn.
- Đừng chỉ tập trung vào đồng lương: Thu nhập cao là động lực và cơ hội để bạn phát triển sự nghiệp và cuộc sống nhưng nó cũng là tác hại đối với bản thân bạn, khiến bạn khó có thể làm việc và chọn một công việc yêu thích, phù hợp với mong muốn. Nếu quá tập trung vào đồng lương bạn sẽ mất đi cái nhìn khách quan trong việc phát triển năng lực của bản thân. Bạn không nên quên mất những giá trị khác trong nghề nghiệp của bạn. Hãy chọn công việc và môi trường phù hợp với bản thân.
- Đừng tự áp lực chính mình: Khi đang ở độ tuổi chập chững vào đời, nhiều bạn trẻ phải đối mặt với áp lực định hướng nghề nghiệp. Áp lực từ gia đình, xã hội và bản thân khiến nhiều bạn rơi vào tình trạng khủng hoảng và sai lầm với một công việc mà bạn không hề yêu thích. Điều cần làm là phải thật bình tâm và suy nghĩ thấu đáo khi đưa ra các quyết định để chọn lựa.
Qua bài viết trên, TopCV đã đưa ra những định hướng nghề nghiệp giúp bạn có đầy đủ hành trang trong quá trình lựa chọn công việc phù hợp với bản thân. Hy vọng bài viết này hỗ trợ bạn thêm nhiều kiến thức và nếu bạn đã có định hướng sẵn nhưng vẫn chưa có được việc làm, hãy gửi ngay CV tại trang web chính thức của TopCV để nhận được hỗ trợ và tư vấn công việc tại các doanh nghiệp sớm nhất nhé!
Nguồn ảnh: Sưu tầm