Bảo hiểm xã hội (BHXH) là quyền lợi thiết yếu của người lao động (NLĐ), giúp họ đảm bảo an sinh trong trường bị giảm hoặc mất thu nhập. Theo quy định của Pháp luật, các doanh nghiệp có trách nhiệm đóng BHXH bắt buộc cho NLĐ, song vẫn có không ít công ty vi phạm quy định này.
Vậy nếu công ty không đóng bảo hiểm cho nhân viên thì sẽ bị xử phạt như thế nào? Trong bài viết này, TopCV sẽ cập nhật những quy định mới nhất liên quan đến trường hợp doanh nghiệp không đóng bảo hiểm cho nhân viên.
Quy định về đối tượng tham gia BHXH
Bảo hiểm xã hội là loại hình bảo hiểm do Nhà nước tổ chức và quản lý, nhằm bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết.
Căn cứ vào khoản 2 và 3 Điều 3 Luật BHXH 2014, BHXH gồm hai loại là BHXH bắt buộc vào BHXH tự nguyện. Trong đó, BHXH bắt buộc là loại hình bảo hiểm mà NLĐ và NSDLĐ phải tham gia.
Cụ thể, theo Điều 2 Luật BHXH 2014, người lao động thuộc đối tượng theo gia BHXH bắt buộc bao gồm:
- Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn, hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng.
- Người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng đến dưới 03 tháng.
- Cán bộ, công chức, viên chức.
- Công nhân quốc phòng, công nhân công an, người làm công tác khác trong tổ chức cơ yếu.
- Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp quân đội nhân dân; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật công an nhân dân; người làm công tác cơ yếu hưởng lương như đối với quân nhân.
- Hạ sĩ quan, chiến sĩ quân đội nhân dân; hạ sĩ quan, chiến sĩ công an nhân dân phục vụ có thời hạn; học viên quân đội, công an, cơ yếu đang theo học được hưởng sinh hoạt phí.
- Người đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng quy định tại Luật người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.
- Người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã có hưởng tiền lương.
- Người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn.
Điều 2 Luật BHXH 2014 cũng quy định người sử dụng lao động tham gia BHXH bắt buộc bao gồm:
- Cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp, đơn vị vũ trang nhân dân.
- Tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội khác.
- Cơ quan, tổ chức nước ngoài, tổ chức quốc tế hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam.
- Doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh cá thể, tổ hợp tác, tổ chức khác.
- Cá nhân có thuê mướn, sử dụng lao động theo hợp đồng lao động.
Như vậy, nếu thuộc các đối tượng kể trên, NLĐ và NSDLĐ sẽ phải tham gia BHXH bắt buộc.
>> Xem thêm: Bảo hiểm xã hội là gì? Cách tra cứu bảo hiểm xã hội chính xác
Công ty không đóng bảo hiểm cho nhân viên có bị phạt không?
Như đã đề cập ở trên, NSDLĐ có trách nhiệm đóng BHXH cho người làm việc theo hợp đồng lao động từ đủ 01 tháng trở lên. Hành vi trốn đóng hoặc chậm đóng tiền BHXH sẽ bị coi là vi phạm Luật BHXH 2014 (căn cứ khoản 1 và 2 Điều 17 Luật BHXH 2014).
Theo Điều 122 Luật BHXH 2014, cơ quan, tổ chức có hành vi vi phạm quy định của Luật BHXH 2014 sẽ bị xử lý vi phạm hành chính hoặc bồi thường theo quy định của Pháp luật nếu gây ra thiệt hại. Như vậy, công ty không đóng hoặc chậm đóng BHXH cho nhân viên sẽ bị phạt theo quy định của Pháp luật.
>> Xem thêm: Đóng bảo hiểm full lương là gì? Các quy định về bảo hiểm full lương
NLĐ cần tìm hiểu thêm về BHXH một lần trong trường hợp đã nghỉ việc hoặc không đóng BHXH trong vòng 1 năm. Bạn có thể sử dụng công cụ tính BHXH một lần của TopCV để tự tính số tiền hưởng BHXH một lần, từ đó đảm bảo quyền lợi của chính mình. Sử dụng công cụ ngay!
|
Quy định xử phạt đối với công ty không đóng BHXH bắt buộc cho người lao động
Mức phạt khi công ty không đóng BHXH cho người lao động
Hành vi không tham gia BHXH bắt buộc là vi phạm Pháp luật. Vậy công ty không đóng bảo hiểm bị phạt thế nào?
Căn cứ khoản 6 Điều 39 Nghị định 12/2022/NĐ-CP, doanh nghiệp không đóng bảo hiểm cho nhân viên thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc (nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự) sẽ bị phạt tiền từ 18% đến 20% tổng số tiền phải đóng BHXH bắt buộc tại thời điểm lập biên bản vi phạm hành chính. Tuy nhiên, số tiền này không được vượt quá 75.000.000 VND.
Ngoài ra, theo khoản 7 Điều 39 Nghị định 12/2022/NĐ-CP, NSDLĐ trốn đóng BHXH bắt buộc nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sẽ sẽ bị phạt tiền từ 50.000.000 - 75.000.000 VND. Mức phạt này cũng áp dụng cho trường hợp công ty sửa chữa, làm sai lệch văn bản, tài liệu trong hồ sơ đề xuất được áp dụng mức đóng thấp hơn mức đóng bình thường vào Quỹ Bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.
Mức phạt khi công ty chậm đóng BHXH cho nhân viên
Ngoài trường hợp không đóng/trốn đóng BHXH, hành vi chậm đóng BHXH cho NLĐ cũng được coi là vi phạm pháp luật. Theo quy định tại khoản 5 Điều 39 Nghị định 12/2022/NĐ-CP, NSDLĐ chậm đóng BHXH sẽ bị phạt tiền từ 12% đến 15% tổng số tiền phải đóng BHXH bắt buộc tại thời điểm lập biên bản vi phạm hành chính, tối đa 75.000.000 VND.
Mức phạt này áp dụng đồng thời cho các trường hợp NSDLĐ đóng BHXH không đúng mức quy định, đóng BHXH không đủ số người thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc hoặc chiếm dụng tiền BHXH của NLĐ (theo khoản 5 Điều 39 Nghị định 12/2022/NĐ-CP).
Mức phạt khi công ty không lập hồ sơ tham gia BHXH cho nhân viên
Trường hợp công ty không lập hồ sơ tham gia BHXH bắt buộc cho nhân viên sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính. Căn cứ quy định tại điểm a khoản 4 Điều 41 Nghị định 12/2022/NĐ-CP, NSDLĐ không lập hồ sơ tham gia BHXH bắt buộc trong vòng 30 ngày kể từ ngày giao kết hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc tuyển dụng sẽ bị phạt tiền từ 2.000.000 - 4.000.000 VND khi vi phạm với mỗi NLĐ. Số tiền phạt trong trường hợp này không vượt quá 75.000.000 VND.
Trách nhiệm khắc phục hậu quả
Công ty không đóng hoặc trốn đóng BHXH cho nhân viên sẽ phải thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả theo khoản 10 Điều 39 Nghị định 12/2022/NĐ-CP. Cụ thể:
- NSDLĐ phải đóng đủ số tiền BHXH bắt buộc cho cơ quan BHXH.
- Nếu không đóng hoặc trốn đóng BHXH từ 30 ngày trở lên, NSDLĐ phải nộp khoản tiền lãi bằng 02 lần mức lãi suất đầu tư quỹ BHXH bình quân của năm trước liền kề tính trên số tiền.
- Trường hợp NSDLĐ không thực hiện hai điều trên, ngân hàng, tổ chức tín dụng khác, kho bạc nhà nước sẽ trích tài khoản tiền gửi của NSDLĐ để nộp số tiền chưa đóng và tính lãi theo lãi suất tiền gửi không kỳ hạn cao nhất của các ngân hàng thương mại nhà nước công bố tại thời điểm xử phạt.
Hiện nay, TopCV đang cung cấp 40,000+ cơ hội việc làm đến từ các doanh nghiệp hàng đầu tại Việt Nam. Các doanh nghiệp uy tín có chính sách BHXH, BHYT, BHTN rõ ràng, giúp đảm bảo quyền lợi hợp pháp của người lao động. Truy cập trang Tìm kiếm việc làm của TopCV ngay hôm nay!
|
Trường hợp nào doanh nghiệp không phải đóng bảo hiểm cho nhân viên
Doanh nghiệp sẽ không phải đóng bảo hiểm cho nhân viên không thuộc đối tượng được quy định tại khoản 1 Điều 2 Luật BHXH 2014. Cụ thể, nhân viên làm việc theo những loại hợp đồng lao động sau đây sẽ không phải tham gia BHXH bắt buộc:
- Hợp đồng lao động dưới 01 tháng
- Hợp đồng thử việc
- Hợp đồng cộng tác viên
Ngoài ra, trong trường hợp NLĐ không làm việc và không hưởng tiền lương từ 14 ngày làm việc trở lên trong tháng, thì NSDLĐ không cần đóng BHXH cho tháng đó.
Xem thêm: Người sử dụng lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng có được không?
Người lao động cần làm gì khi không được công ty đóng BHXH?
Việc công ty không đóng bảo hiểm cho nhân viên sẽ ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của NLĐ. Để bảo vệ quyền lợi của mình, NLĐ có thể áp dụng cách giải quyết sau:
- Nếu công ty không đóng bảo hiểm cho nhân viên, bạn có thể khiếu nại đến ban giám đốc và tổ chức Công đoàn của công ty để yêu cầu xem xét lại việc thực hiện nghĩa vụ tham gia BHXH bắt buộc.
- Nếu công ty không giải quyết khiếu nại hoặc không có động thái khắc phục, NLĐ có thể gửi đơn khiếu nại lên Chánh Thanh tra Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, nơi doanh nghiệp đặt trụ sở chính để cơ quan có thẩm quyền xem xét và bảo vệ quyền lợi của NLĐ.
>> Xem thêm: Hướng dẫn cách tra cứu quá trình tham gia Bảo hiểm xã hội đơn giản
Giải đáp một số câu hỏi thường gặp
Nếu ký từ hai hợp đồng trở lên thì đóng bảo hiểm như thế nào?
Căn cứ quy định tại khoản 1 Điều 42 Quyết định 595/QĐ-BHXH do Bảo hiểm xã hội Việt Nam ban hành, NLĐ làm việc theo hai HĐLĐ trở lên với nhiều đơn vị khác nhau thì đóng BHXH và BHTN theo HĐLĐ giao kết đầu tiên. Ngoài ra, NLĐ sẽ đóng bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp theo từng HĐLĐ và đóng BHYT theo HĐLĐ có mức tiền lương cao nhất.
>> Xem thêm: Các loại bảo hiểm khi đi làm phải đóng
Trường hợp doanh nghiệp và người lao động thỏa thuận không đóng BHXH bắt buộc sẽ bị phạt bao nhiêu tiền?
Khoản 1 Điều 39 Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định mức phạt tiền từ 500.000 - 1.000.000 VND đối với NLĐ có hành vi thỏa thuận với NSDLĐ không tham gia BHXH bắt buộc, tham gia không đúng đối tượng hoặc tham gia không đúng mức quy định.
Đối với NSDLĐ, mức phạt như sau:
- Nếu NSDLĐ thỏa thuận không đóng BHXH với một số NLĐ: Phạt tiền từ 12% - 15% tổng số tiền phải đóng BHXH bắt buộc, tối đa 75.000.000 VND (căn cứ khoản 5 Điều 39 Nghị định 12/2022/NĐ-CP).
- Nếu NSDLĐ thỏa thuận không đóng BHXH với toàn bộ NLĐ: Phạt tiền từ 18% - 20% tổng số tiền BHXH bắt buộc phải đóng, tối đa 75.000.000 VND (căn cứ khoản 6 Điều 39 Nghị định 12/2022/NĐ-CP).
Trường hợp công ty chậm đóng bảo hiểm, người lao động nên làm gì?
Trong trường hợp công ty chậm đóng BHXH, NLĐ có thể gửi đơn khiếu nại đến tổ chức Công đoàn của công ty. Nếu công ty vẫn chậm trễ thực hiện nghĩa vụ đóng BHXH, bạn có thể làm đơn gửi tới Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội, Liên đoàn Lao động cấp quận/huyện nơi công ty đặt trụ sở chính. Cơ quan chức năng có thẩm quyền sẽ xem xét đơn khiếu nại và bảo vệ quyền lợi chính đáng của NLĐ.
Trong bài viết trên, TopCV đã giúp bạn giải đáp thắc mắc “Công ty không đóng bảo hiểm cho nhân viên bị phạt như thế nào”. NSDLĐ và NLĐ cần nắm rõ các quy định này để thực hiện đúng nghĩa vụ tham gia BHXH bắt buộc. Nếu bạn đang có nhu cầu tìm việc, mở rộng cơ hội nghề nghiệp đừng quên truy cập vào TopCV để cập nhật những việc làm mới nhất đến từ những hàng tuyển dụng hàng đầu.
